W dniu 21 listopada 2019 roku Sąd Okręgowy w Warszawie (SSR del. Stanisław Zabłocki, sygn. XXV C 505/19) wydał wyrok w sprawie z powództwa naszego klienta przeciwko Raiffeisen Bank (umowa Polbanku) w którym zasądził w całości roszczenia w PLN, ustalił nieważność umowy oraz zasądził podwójną stawkę kosztów zastępstwa procesowego za wkład pracy pełnomocnika kredytobiorcy. Jednocześnie sąd odniósł się do tzw. teorii salda i nie podzielił jej, uznając, że każda ze stron ma odrębne roszczenie, które musi być rozpatrywane odrębnie. Klienta reprezentowała mec. Barbara Garlacz

Umowa jest nieważna z kliku powodów:

• po pierwsze, umowa narusza zasady współżycia społecznego, wobec tego, że bank doręczył regulamin dopiero po zawarciu umowy kredytu, a to oznaczało, że kredytobiorca decydując się na umowę nie znał jej mechanizmów opisanych w regulaminie, które okazały się dla niego niekorzystne;
• mechanizm indeksacji w całości jest nieuczciwy, a mechanizm ten określa przedmiot główny i w ślad za orzeczeniem TSUE C-118/17 oraz C-260.18 nie sposób uznać aby taka umowa bez przedmiotu głównego mogła funkcjonować, zwłaszcza, że obie strony w procesie odrzucały koncepcję PLN plus LIBOR;
• stawka LIBOR była ustalana przez BBA, a tak określona stawka już nie funkcjonuje, zatem nie ma w umowie wyznaczonego oprocentowania;

W sprawie bank złożył zarzut potrącenia, który sąd podzielając w całości nasze argumenty uznał za nieskuteczny z uwagi na względy formalne, a więc nie rozstrzygał o nim w sensie materialnym.

Sąd wskazał, że skoro powódka spełniła świadczenie nienależne, to ono powinno być zwrócone. Sąd nie podziela tzw. teorii salda lecz teorię dwóch kondycji.  Teoria salda nie ma oparcia w przepisach prawa. Do tej pory jasnym było, że w takich sytuacjach jak w przedmiotowej sprawie występują dwie kondykcje i to dopiero na gruncie spraw tzw. frankowych pojawiła się teoria salda. Niemniej jej jej zastosowanie stałoby w sprzeczności z poglądami większości doktryny. Bank był reprezentowany przez profesjonalnych pełnomocników i mógł złożyć skuteczne oświadczenie o potrąceniu. Sąd nie ma obowiązku z urzędu dbać o interesy banku (tak, właśnie tak to ujął sąd) i nie może za bank podejmować czynności.

W co najmniej kilku naszych wyrokach z ostatnich tygodni sądy nie zastosowały tzw. teorii salda. Zatem jak widać zdania w tym zakresie są podzielone, a moje jest takie, że owa teoria salda się nie utrzyma. Czysta cywilistyka.

Barbara Garlacz – radca prawny