W dniu 29 grudnia 2022 roku Sąd Okręgowy w Suwałkach, I Wydział Cywilny w sprawie o sygn. akt I C 3/22 (SSO Agnieszka Kluczyńska) wydał wyrok oddalający w całości powództwo mBank S.A. przeciwko kredytobiorcy w sprawie o tzw. wynagrodzenie za korzystanie z kapitału oraz zwrot samego kapitału (gdyż kredytobiorca dokonał jego potrącenia i rozliczył się z bankiem), a także roszczenie ewentualne o dokonanie waloryzacji sądowej kwoty należności banku z tytułu rozliczenia nieważnej umowy.

Sprawa rozstrzygana była po wydaniu prawomocnego wyroku stwierdzającego nieważność umowy kredytu w sprawie z powództwa kredytobiorcy. W pisemnym uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że roszczenia banku są całkowicie nieuzasadnione.

Sąd powołał się na treść Dyrektywy 93/13 oraz jednolite orzecznictwo TSUE w zakresie spraw pomiędzy konsumentami a przedsiębiorcami. Przyjęcie, że bank może się domagać jakiegokolwiek wynagrodzenia z korzystanie z kapitału kredytu byłoby niezgodne z dotychczasowym orzecznictwem TSUE i zagrażałoby realizacji długoterminowego celu ustanowionego w art. 7 dyrektywy, gdyż osłabiłoby zniechęcający skutek wywierany na przedsiębiorców stosujących nieuczciwe postanowienia. Przyznanie wynagrodzenia za korzystanie z kapitału spowodowałoby, że przedsiębiorcy stosujący nieuczciwe warunki w umowach nie musieliby się obawiać o zaspokojenie swojego interesu ekonomicznego i ”bez wątpienia stałoby w sprzeczności z celami prewencyjnymi oraz odstraszającymi Dyrektywy 93/13”.

Ponadto Sąd nie znalazł również podstaw prawnych do zasądzenia wynagrodzenia za korzystanie z kapitału także na gruncie prawa krajowego. Zdaniem Sądu w polskim porządku prawnym nie istnieje prawo podmiotowe do żądania takiego wynagrodzenia na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu i świadczeniu nienależnym. Roszczenia te nie znajdują żadnych podstaw prawnych, a w szczególności nie znajdują ich w powoływanych przez bank przepisach art. 410 w zw. z art. 405 i 406 k.c.

Nie ma również żadnych podstaw do wyceny „korzyści osiągniętej przez pozwaną” jako oprocentowania za udzielenie niezabezpieczonego kredytu złotowego za okres od uruchomienia kredytu do dnia jego spłaty. Takie wynagrodzenie nie wynika z art. 69 ust. 1 prawa bankowego. Nie istnieje w polskim porządku prawnym świadczenie polegające na zaniechaniu żądania zwrotu kwoty kapitału kredytu, gdyż zgodnie z art. 69 ust. 1 prawa bankowego umowa kredytu polega na udostępnieniu kwoty kapitału przez bank oraz jej zwrotu przez kredytobiorcę w terminach określonych w umowie. Umowa określa terminy spełnienia świadczeń obu stron, a w przypadku ich spełniania w terminie przez kredytobiorcę bank nie ma możliwości żądania zwrotu kwoty kredytu przed terminem określonym w umowie.

Natomiast w przypadku roszczenia ewentualnego, tj. żądania sądowej waloryzacji świadczenia Sąd wskazał, że poza ewidentną sprzecznością takiej waloryzacji z celami Dyrektywy 93/13 zwrócić uwagę należy, że nie może ona nastąpić z uwagi na treść art. 358 (1) §4 k.c, z którego jednoznacznie wynika, że waloryzacji sądowej nie może żądać strona prowadząca przedsiębiorstwo, jeżeli świadczenie pozostaje w związku z prowadzeniem tego przedsiębiorstwa.

Kwota żądania zwrotu kapitału kredytu została oddalona, gdyż kredytobiorca spełnił to świadczenie dokonując potrącenia wzajemnych wierzytelności oraz dokonał rozliczenia pozostałej kwoty kapitału w formie niezwłocznej zapłaty. W odpowiedzi na pozew podnieśliśmy zarzut potrącenia. Wcześniej, po prawomocnym wyroku, klient złożył do banku oświadczenie o potrąceniu.

Sprawę prowadziła r.pr. Barbara Garlacz wraz z aplikantem adwokackim Arturem Ślusarczykiem.